Çanakkale, Seddülbahir Kalesi, Mehmetçik Feneri, Cape Helles Anıtı 5.4K

Çanakkale, Seddülbahir Kalesi, Mehmetçik Feneri, Cape Helles Anıtı 5.4K

Seddülbahir Kalesi, Çanakkale Boğazı’nın girişini savunmak amacıyla Anadolu yakasındaki Kumkale ile birlikte 1659 yılında inşa ettirilmiştir. Seddülbahir’in inşası, Venediklilerle Girit Adası üzerinde süregelen uzun savaşın yeniden başlaması ile birlikte, Kilitbahir ve Kale-i Sultaniye’nin Boğaz savunması için yetersiz kaldığı düşünüldüğü için başlatılmıştır. Bu sebeple, karşı kıyıdaki Kumkale ile birlikte Seddülbahir Kalesi, Venediklilerin Boğaz saldırılarının karşılandığı ilk savunma hattını oluşturmak amacı ile inşa ettirilmiştir. IV. Mehmet’in annesi, Hatice Turhan Sultan tarafından yaptırılmıştır. Turhan Sultan’ın vakfiyesinde Seddülbahir Kalesi’nin kuruluş aşaması ile ilgili bilgilere ulaşmak mümkündür. Mevcut arşiv kayıtlarında, Seddülbahir Kalesi’nin mimarının kim olduğu hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamaktadır.

Kale, Çanakkale Muharebeleri sırasında 12 adet top ile savunmaya katılmıştır. 3 Kasım 1914’te müttefikler tarafından bombalanmış olup bu saldırı ile Türk tarafı ilk şehitlerini vermiştir. Sonraki süreçte Birleşik Filo, Boğaz’ın giriş kısmındaki savunmayı yok etmek için 19 Şubat 1915 ve 25 Şubat 1915’te kaleyi tekrar hedef almıştır. Bu saldırılar ile birlikte Seddülbahir Kale’si etkisiz hale getirilmiştir. 26 Nisan 1915 tarihinde İngilizler tarafından; 27 Nisan 1915 tarihi itibariyle de Fransızlar tarafından ele geçirilmiştir.

Bölge sınırları içinde kültürel miras açısından değeri yüksek başka bir yapı da deniz feneridir. Mehmetçik Feneri Burnu mevkiinde yer alan fenerin yapımı 1856 yılında tamamlanmıştır. Seddülbahir Köyü’nün 2km. batısındadır. Sultan I. Abdülmecid tarafından Fransız ustalara yaptırılmıştır. 25 metre yüksekliktedir.

Cape Helles Anıtı, fenerin 400 metre kadar kuzeydoğusunda bulunan yaklaşık 46 metre yüksekliğiyle Seddülbahir bölgesindeki en önemli yükseltilerden biri olan Gözcü Baba Tepesinde bulunur. “Helles” ismi ise, Çanakkale Boğazı’nın tarihte bilinen en eski isimlerinden biri olan ve “Helle’nin Denizi” anlamına gelen “Hellespont” ifadesinden gelmektedir. Anıt; 4,8 metre yüksekliğinde, beyaz taşla kaplanmış duvar ile çevrelenmiş bir platformun ortasında yer almaktadır. Platformun yüksekliği de dahil olmak üzere Cape Helles Memorial, toplam 32,9 metre yüksekliğindedir. Anıtın bulunduğu alana girişin sol yanında yerde bulunan metal plaka üzerindeki yazının bir bölümü ise şöyledir: “Helles Anıtı hem Gelibolu Savaşları için hem de bu savaşlarda ölen ve mezarları bilinmeyen veya kaybolan, ya da Gelibolu sularına gömülen 20 bin 763 kişinin anısına dikilmiştir.” Anıtı çevreleyen duvarların iç ve dış yüzeylerine yerleştirilmiş granit levhalar üzerinde 18 bin 985 İngiliz, 248 Avusturalyalı ve 1.530 Hintli asker ile birlikte, muharebelerde görev yapan İngiliz gemilerinin ve Seddülbahir, Arıburnu ve Anafartalar Cepheleri’nde görev yapmış, İngiliz ordusuna bağlı muhtelif askeri birliklerin isimleri yazılıdır.